Także w Poradni można uzyskać informacje, jak przygotować się do badania. Najważniejszym wskazaniem jest, aby przeprowadzać je pomiędzy 10. a 20. dniem cyklu. Na badania zaproszone są kobiety, które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich trzech lat. Podczas rutynowej procedury w gabinecie ginekologicznym pobierane są komórki z kanału szyjki macicy. Samo badanie nie powoduje bólu, choć może być niekomfortowe. Profilaktyka oparta o ten rodzaj postępowania diagnostycznego jest jedną z najskuteczniejszych metod ograniczania zachorowań onkologicznych. Badanie pozwala nie tylko na wykrywanie bezobjawowych i wczesnych zmian onkologicznych, ale również na diagnozę stanów przedrakowych, których leczenie zapobiega powstaniu nowotworu.
Panie obciążone czynnikami ryzyka powinny się badać do rok. Wśród wskazań do częstszego wykonywania diagnostyki są infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), wczesne rozpoczęcie życia seksualnego, duża liczba partnerów seksualnych, duża liczba porodów, palenie papierosów, stwierdzona zmiana patologiczna w badaniu cytologicznym i posiadanie partnerów seksualnych, z infekcją HPV. Jednym z czynników zwiększających ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy jest też wiek - szczyt zachorowań przypada pomiędzy 45. a 55. rokiem życia. Badania cytologiczne w ramach Programu Profilaktycznego raka szyjki macicy są finansowane przez NFZ.